Humour Filters

Ευτυχώς που υπάρχουν! Trust me!

Πιστεύω θα συμφωνήσεις μαζί μου πως, όποτε κάναμε χρήση του χιούμορ μέσα στην τάξη, γευτήκαμε τόσο τα ευχάριστα όσο και τα επωφελή αποτελέσματά του στη μαθησιακή διαδικασία! Ωστόσο, όπως ακριβώς συμβαίνει με κάθε ισχυρό διδακτικό εργαλείο, το χιούμορ στο μάθημα πρέπει να χρησιμοποιείται κατάλληλα, διαφορετικά μπορεί να αποδειχθεί επιζήμιο στην πορεία επίτευξης των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων.

Εξισορροπώντας το Χιούμορ με τη Σοβαρότητα Μέσα στην Τάξη: Σενάριο Επιστημονικής Φαντασίας;

Στον ευαίσθητο χώρο της εκπαίδευσης, το να μπορέσει ο/η εκπαιδευτικός να βρει την κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στο χιούμορ και τη σοβαρότητα στο μάθημα, αποτελεί αντικείμενο στοχευμένης προσπάθειας αλλά και πράξη εκλεπτυσμένης τέχνης. Και αυτό συμβαίνει γιατί, ενώ το χιούμορ μπορεί να ενισχύσει την ενεργητική εμπλοκή των μαθητών αλλά και την από μέρους τους κατανόηση της επιστημονικής έννοιας, είναι σημαντικό να μην τεθεί με οποιονδήποτε τρόπο σε κίνδυνο η «ακεραιότητα» της μαθησιακής διαδικασίας!

Μπορεί να φαίνομαι κουραστικός, αλλά, επειδή παίρνω στα σοβαρά την υπόθεση «Χιούμορ Μέσα Στην Τάξη», θα ξαναπώ ότι το χιούμορ δεν είναι αυτοσκοπός και η επιστημονική έννοια δεν θα πρέπει να “αχνοφαίνεται” αλλά να πρωταγωνιστεί στο «κάδρο»της διδακτικής πράξης. Σε προσκαλώ, λοιπόν, να δούμε μαζί συγκεκριμένους τρόπους για να πετύχει η :

Φίλτρο #1: Η Σχετικότητα Είναι το «Κλειδί»

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να διασφαλίσεις ότι το χιουμοριστικό στοιχείο που σκοπεύεις να ενσωματώσεις στη διδασκαλία σου, σχετίζεται ξεκάθαρα με την επιστημονική έννοια που προσπαθείς να επικοινωνήσεις. Με τον τρόπο αυτό, διασφαλίζεις ότι η χιουμοριστική πινελιά που βάζεις αφενός ενισχύει την κατανόηση και αφετέρου δεν αποσπά την προσοχή από τα βασικά σημεία του μαθήματος.

Φίλτρο #2: Χρόνος και Ποσότητα

Χρησιμοποίησε το χιούμορ με στρατηγική και σύνεση. Υπερβολική χρήση του χιούμορ στο μάθημα μπορεί να μετατρέψει τη διδασκαλία σε παράσταση stand-up comedy.

Επιπλέον, η αρχή της εγγύτητας εφαρμόζεται και στην περίπτωση του χιούμορ: το να κάνεις ένα αστείο σε μια άκυρη χρονική στιγμή μπορεί να διαταράξει την ομαλή ροή του μαθήματος ή ακόμα και να το υπονομεύσει.

Φίλτρο #3: Χιούμορ και Σεβασμός Πάνε Χέρι-Χέρι

Διασφάλισε ότι το χιούμορ σου είναι συμπεριληπτικό προς το σύνολο των μαθητών σου και ότι σέβεται τις προτιμήσεις αλλά και τις ιδιαιτερότητές τους. Να αποφεύγεις αστεία που μπορούν να κάνουν τους μαθητές σου να αισθανθούν ανεπιθύμητοι μέσα στην τάξη ή αστεία που προσβάλλουν κάτι από τα παρακάτω:

• εθνικότητα
• φύλο
• σωματικό βάρος
• εξωτερική εμφάνιση
• θρησκευτικές αντιλήψεις
• πολιτικές πεποιθήσεις
• μαθησιακές ιδιαιτερότητες
• άλλα προσωπικά χαρακτηριστικά

Για το λόγο αυτό, θα συνιστούσα να αποφεύγεις με κάθε τρόπο να χρησιμοποιείς την ειρωνεία και το σαρκασμό στην τάξη, αν και αποτελούν βασικές τεχνικές παραγωγής κωμωδίας.

Φίλτρο #4: Το Χιούμορ Είναι το Εργαλείο, Δεν Είναι ο Στόχος

Μη σου διαφεύγει ποτέ ότι ο βασικός λόγος που χρησιμοποιείς το χιούμορ στην τάξη είναι για να διευκολύνει τη μάθηση και όχι για να προσελκύσει ακατάλληλα την προσοχή της τάξης στο πρόσωπό σου! Χρησιμοποίησε το χιούμορ όχι ως αυτοσκοπό, αλλά για να σιγουρέψεις ότι θα επιτύχεις τους μαθησιακούς σου στόχους.

Φίλτρο #5: Η Ανατροφότηση Είναι Πολύ Σημαντική

Φρόντισε ανά τακτά χρονικά διαστήματα να ζητάς την άποψη των μαθητών σου πάνω στη χρήση του χιούμορ που έκανες στη διάρκεια του μαθήματος. Εξέτασε τα παρακάτω ενδεικτικά ερωτήματα:

• Τούς βοήθησε στην κατανόηση του μαθήματος ή τους αποπροσανατόλισε;
• Τους έφερε πιο κοντά ή μήπως τους αποξένωσε;
• Συνέβαλε στο να διατηρηθεί η νέα γνώση στη μνήμη τους ή ξεχάστηκε με το που βγήκαν από την τάξη;
• Ήταν η ποσότητά του κατάλληλη ή υπερβολική;
• Σεβόταν τις προσωπικές τους προτιμήσεις ή τους έκανε να αισθανθούν άσχημα;
• Ήταν συμπεριληπτικό προς το σύνολο των μαθητών ή απευθυνόταν σε συγκεκριμένα άτομα;

Οι απαντήσεις σε όσο το δυνατόν περισσότερα από τα παραπάνω ερωτήματα μπορούν να σε βοηθήσουν να αναστοχαστείς και να κάνεις τις κατάλληλες προσαρμογές στη προσέγγισή σου.

Το να βρεις τις κατάλληλες ισορροπίες στη χρήση του χιούμορ μέσα στο μάθημα φαντάζει δύσκολο, αλλά, μιλώντας από προσωπική πείρα, δεν είναι σε καμία περίπτωση ακατόρθωτο! Μην ξεχνάς την επαγγελματική σου «φύση» που συνίσταται στη βασική διαπίστωση ότι, άπαξ και είσαι εκπαιδευτικός, είσαι by default και performer! Διδάσκεις τους μαθητές σου, αλλά ταυτόχρονα τα αισθητήριά σου βρίσκονται σε alert mode για να ανιχνεύσουν την παραμικρή αντίδραση και είναι έτοιμα για την όποια ad hoc αναπροσαρμογή οποιαδήποτε χρονική στιγμή!

Εμπνέοντας τους Μαθητές σου Μέσα από την Κατάλληλη Χρήση του Χιούμορ

Όταν χρησιμοποιείται κατάλληλα, το χιούμορ μπορεί να ενισχύσει σημαντικά και ουσιαστικά τη συμμετοχή των μαθητών σου στο μάθημα, αλλά και να αποτελέσει σημαντική πηγή έμπνευσης για τη μετέπειτα ζωή τους ως αυριανών ενεργών πολιτών ή ακόμη και ως επιστημόνων με υψηλό αίσθημα ευθύνης!

Το χιούμορ γκρεμίζει το τείχος της αδιαλλαξίας και στη θέση του χτίζει γέφυρες αποτελεσματικής επικοινωνίας. Ο δικός μας ρόλος έγκειται στο να αξιοποιήσουμε τη δύναμη του χιούμορ με υπευθυνότητα, δημιουργώντας ένα ασφαλές μαθησιακό περιβάλλον που θα προάγει τη μάθηση με έναν μοναδικό τρόπο! Ρόλος απαιτητικός, αλλά, στην τελική, ανταμειφτικός και με το παραπάνω!

Μήπως σκέφτηκες ότι οι Φυσικές Επιστήμες και το Χιούμορ είναι δύο κόσμοι τελείως διαφορετικοί μεταξύ τους; Μάλλον θα πρέπει να το ξανασκεφτείς!

Είσαι έτοιμος/-η να βουτήξεις στο χιουμοριστικό κόσμο των Φυσικών Επιστημών; Έλα μαζί μου σε ένα αξέχαστο ταξίδι, όπου σύνθετες επιστημονικές έννοιες απλοποιούνται και προσφέρονται στους μαθητές με μια δόση χιούμορ. Εξερεύνησε το σύμπαν του ScienceLaughs στην ιστοσελίδα μου και ανακάλυψε τους τρόπους με τους οποίους η μάθηση των Φυσικών Επιστημών γίνεται εμπειρία διασκεδαστική και μοναδική!

Μήπως αναζητάς μια δόση χιούμορ μέσα στην τάξη σου ή σε κάποια σχολική εκδήλωση ή σε κάποιο άλλο event Επικοινωνίας της Επιστήμης; Επισκέψου τη σελίδα  Επικοινωνία και επικοινώνησε μαζί μου για να μάθεις περισσότερα για τη μέθοδο ScienceLaughs, τα εργαστήρια, τις εξατομικευμένες υπηρεσίες ή αν χρειάζεσαι βοήθεια σχετικά με τη χρήση του χιούμορ στο σχεδιασμό της διδασκαλίας σου ή μιας παρουσίασής σου. Γιατί στο ScienceLaughs πιστεύουμε ακράδαντα ότι γελώντας καλά, μαθαίνεις πολλά!

Δεν τα γράφω μόνο εγώ…

Banas, J. A., Dunbar, N., Rodriguez, D., & Liu, S.-J. (2011). A review of humor in educational settings: Four decades of research. Communication Education, 60(1), 115-144. https://doi.org/10.1080/03634523.2010.496867

Garner, R. L. (2006). Humor in pedagogy: How ha-ha can lead to aha! College Teaching, 54(1), 177-180. https://doi.org/10.3200/CTCH.54.1.177-180

Berk, R. A. (2009). Multimedia teaching with video clips: TV, movies, YouTube, and mtvU in the college classroom. Ann Arbor, MI: University of Michigan Press.